درسی که حاجیان خراسانی به ما دادند !

در میان خبرهایی که عمدتاً تلخ اند و از جنگ و گرانی و جرم و جنایت ، روایت دارند ، خبری کوتاه در خبرگزاری مهر منتشر شده که برغم زیبایی و اهمیتش ، مهجور ماند.

خبر این بود: «تعدادی از حاجیان کاروان‌های استان خراسان جنوبی هزینه ولیمه خود را به احداث بیمارستان سرطانی های بیرجند اختصاص دادند. این رسم از گذشته بین کاروان‌های این استان وجود داشته و در سال‌های قبل نیز امور خیریه‌ای از قبیل مدرسه سازی و بیمارستان سازی با کمک هزینه حاجیان خراسان جنوبی انجام شده است.»

واقعیت این است که سالانه ، مبالغ هنگفتی -که هیچ کس نمی داند رقم شان چقدر است- صرف هزینه هایی مانند ولیمه حجاج ، افطاری های پرزرق و برق و نظایر این ها می شود. البته نه ولیمه دادن اشکال دارد و نه افطاری دادن و اتفاقاً در جای خود نیز ، سنت های نیکویی هستند. با این حال ، به ویژه در سال های اخیر ، این سنت ها ،در بسیاری از موارد ( و نه در همه آنها) به طرز نامعقولی به سمت نقض غرض رفته و با آمیخته شدن با خصائصی مانند اسراف ، چشم و هم چشمی و ... ، نه تنها هیچ گونه بار معنوی ندارند ، بلکه گناه آلود نیز شده اند.
 این موضوع ، به ویژه هنگامی نگران کننده تر می شود که پای بیت المال نیز به میان می آید که نمودهای عینی آن را می توان در ماه های رمضان و افطاری هایی که دولتی ها می دهند ، مشاهده کرد.

این ولخرجی ها در حالی صورت می گیرد که درست در همان زمانی که میزها و سفره های رنگین برای "سیران شهرگ گسترانیده می شوند ، نیازمندانی محتاج نان شب اند ، برای درمان اعضای خانواده شان آهی در بساط ندارند یا لنگ تأمین مخارج مدرسه کودکانشان و اجاره خانه هایشان هستند.
اینجاست که پای اولویت ها پیش می آید و این ، همان کاری است که حاجیان ژرف اندیش خراسانی انجام می دهند و هزینه ولیمه های حج شان را ، تجمیع می کنند و در کاری خیر ، خداپسندانه و عام المنفعه هزینه می کنند.
واقعاً چه زیباست میلیاردها تومانی که قرار است خرد خرد ، خورده شود و به هیچ کار نیاید ، یک جا جمع گردد و بیمارستانی خیریه شود و تا دنیا دنیاست ، به عنوان وقف حاجیان ، به داد نیازمندان برسد.
این ، هنر است که ولیمه ای که قرار بود خورده و نابود شود ، تبدیل به یک ارزش ماندگار کنند.

ای کاش این سنت زیبا ، در خراسان جنوبی محدود نماند و در جای جای کشورمان ، این عقل اندیشی دینی و انسانی تکرار شود. آن وقت است که می توان امیدوار بود بعد از هر ذیحجه ای یا در هر رمضان و محرمی ، گرهی نیز از کار خلق الله گشوده شود و این می تواند یکی از مصادیق "تعظیم شعائرالله" باشد و چه زیبا!

بعد از تحریر:

خبر صدر مطلب را که خواندم ، یاد خاطره ای از سال ها پیش افتادم که یادآوری اش ، هنوز رنجم می دهد: در مسجدی ، به نیت شادی روح تازه درگذشته ای ، سفره ناهار گسترده بودند و تعداد زیادی از نزدیکان و دوستان آن مرحوم ، بر سر سفره بودند.
بعد از ناهار ، چند نوجوان که از سر و وضعشان مشخص بود "فقیر و ندار"ند ، در حالی که هر کدامشان دو نایلون در دست داشتند ، وارد شدند. آنها در میان سفره ها ، دنبال بقایای غذا و نوشابه بودند و هر کدامشان را داخل یکی از کیسه ها می ریختند...که ناگهان ، یکی از پسران متوفی از راه رسید و به سمت آنها حمله کرد ، کیسه ها را از دست چند نفرشان گرفت و خالی کرد و با فحاشی و توهین، از مسجد ، بیرونشان کرد.
حکایت خیلی از سفره های ما ، بی آن که به صورت آشکار ، به فقیری حمله کنیم و کیسه ای از دستش بقاپیم، حکایت همین سفره و صاحب سفره است ، بی هیچ تعارفی!